ارزش ادبى کتاب انیس ‏الطّالبین

انیس‏الطالبین اثر قاسم بن محمد شهر صفایى مشهور به کاتب است که در شرح اصول نقشبندیه و مقامات بهاءالدین نقشبند نوشته شده است. از مؤلف کتاب بجز نامى که در مقدمه انیس‏الطالبین آمده است نشانى در دست نیست. کتاب در ده باب نوشته شده که باب‏هاى کوتاه اول تا ششم در بیان عقاید و اندیشه‏هاى صوفیه است و باب‏هاى هفتم تا دهم که عمده و اساس کتاب است درباره سلسله خواجگان و احوال آنان و ذکر مقامات و کرامات بهاءالدین نقشبند است، کتاب نثرى آمیخته با نظم دارد که شعرهاى آن همه عاریتى است، استفاده از آیات و احادیث از دیگر ویژگى‏هاى کتاب است. هم‏چنین نثر کتاب نسبتا ساده و روان است و گاه ویژگى‏هاى منحصربه‏فردى دارد، ساختار زبان این کتاب از جهات گوناگون قابل بررسى است، سجع و دیگر آرایه‏هاى ادبى در آن کم و بیش نمود دارد و تشبیه و استعاره و دیگر عناصر بیانى نیز در آن دیده مى‏شود.